Căng thẳng sau sinh – Nguyên nhân và cách khắc phục | Safe and Sound
Căng thẳng sau sinh (hay stress sau sinh) là một vấn đề mà nhiều phụ nữ gặp phải sau khi sinh con. Căng thẳng sau sinh không chỉ ảnh hưởng sức khỏe và tâm lý của người mẹ mà còn ảnh hưởng tới em bé do bé không được chăm sóc trong điều kiện tốt nhất. Nếu các biện pháp giải tỏa stress thông thường không có hiệu quả, phụ nữ bị stress nên cân nhắc tìm đến sự trợ giúp của chuyên gia tâm lý để ngăn tình trạng tiến triển thành trầm cảm sau sinh.
Vi Nguyễn Duy Minh | Chuyên viên - Viện Tâm lý và Sức khoẻ Tinh thần SnS
Trung tâm Nghiên cứu Sức khỏe Cộng đồng và Phát triển
1. Nguyên nhân căng thẳng sau sinh
Khoa học chưa có kết luận rõ ràng về nguyên nhân của căng thẳng sau sinh. Triệu chứng này là sự kết hợp của nhiều yếu tố tâm lý, sinh lý, tinh thần và thể chất. Tuy nhiên, có một số yếu tố làm tăng khả năng bị căng thẳng và trầm cảm sau sinh.
Yếu tố đầu tiên là thay đổi nồng độ hormone trong cơ thể. Sau sinh, nồng độ estrogen và progesterone giảm đột ngột, tương tự thay đổi trước kỳ kinh nguyệt. Điều này dẫn đến thay đổi tâm lý ở phụ nữ sau sinh.
Ảnh 1: Dấu hiệu của bị stress sau sinh
Một số phụ nữ có tiền sử dễ bị stress và trầm cảm trước khi sinh con. Đây là đối tượng dễ bị căng thẳng sau sinh, thậm chí tình trạng stress có thể tiến triển thành trầm cảm sau sinh nếu không được người thân chú ý.
Bên cạnh đó là các yếu tố khách quan. Một số phụ nữ mang thai ngoài kế hoạch, trong thai kỳ không được gia đình quan tâm chăm sóc, áp lực công việc khi mang thai, chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt không hợp lý... Tất cả những yếu tố này dồn nén và bộc phát sau khi phụ nữ sinh con, khi người phụ nữ yếu nhất cả về thể chất và tâm lý.
2. Khắc phục tình trạng bị stress sau sinh
Điều quan trọng là nhận diện tình trạng căng thẳng sau sinh. Chồng và người thân đóng vai trò rất quan trọng trong việc giúp người phụ nữ vượt qua tình trạng bị stress. Người thân có thể cùng chăm sóc con nhỏ, lắng nghe tâm sự của phụ nữ để họ cảm thấy thư giãn, thoải mái.
Ảnh 2: Phòng và điều trị stress cho phụ nữ sau sinh
Trong phần lớn trường hợp, người bệnh có thể giải tỏa stress hiệu quả thông qua một lối sống lành mạnh kết hợp với châm cứu, massage, thiền định, yoga... Nhiều phụ nữ có thói quen kiêng khem quá mức sau sinh. Tuy nhiên, điều này không hẳn tốt. Cần cung cấp đầy đủ dưỡng chất, đặc biệt các thực phẩm giàu omega 3, kẽm, maggie và các loại vitamin vì chúng giúp hạn chế stress hiệu quả, đồng thời giúp người phụ nữ có đủ dưỡng chất nuôi con. Tương tự, tập thể dục cũng giúp tâm trạng thoải mái hơn, giải phóng các hormone có lợi cho tâm lý, giải tỏa stress và căng thẳng sau sinh.
Tuy nhiên, nếu cảm thấy bản thân đang bị stress vượt quá khả năng kiểm soát, người bệnh cần tìm đến sự trợ giúp từ bác sĩ tâm lý để có biện pháp giải tỏa stress và điều trị kịp thời.
Lúc này, bác sĩ tâm lý sẽ căn cứ vào tình trạng của bệnh nhân để đưa ra phác đồ phù hợp, có thể sử dụng một số loại thuốc. Hiệu quả điều trị còn phụ thuộc vào thái độ hợp tác của bệnh nhân và bác sĩ. Để việc điều trị đạt được hiệu quả cao, người bệnh cần tuân thủ chặt chẽ hướng dẫn từ bác sĩ tâm lý. Đồng thời, sự đồng hành của gia đình và người thân cũng là yếu tố quyết định thành công của đợt điều trị.
